door Ruben Blom
Wil je binnenkort het podium op klimmen met een goede presentatie onder je arm, en echt impact maken op je publiek, dan zijn er drie concepten om van tevoren grondig door te nemen.
In een vorig blogje – ‘Wacht eens: presenteren, wat is dat eigenlijk?’ – kon je al ontdekken dat een presentatie begint noch eindigt op het podium. We bespraken dat het niet alleen gaat om je slides en wat je aan hebt: het gaat bijvoorbeeld ook om een goed besef van de functie van je presentatie.
De kern van een goede presentatie
Al met al gaat het om duizend details… Maar omdat niet iedereen erop zit te wachten om die allemaal te moeten doorgronden, brengt Rotys ze terug naar drie sleutelconcepten. Drie concepten die ten grondslag liggen aan de beste presentaties.
Goede sprekers zijn goede sprekers omdat ze die concepten in de smiezen hebben. Het gaat om deze drie:
- contact maken
- intentie hebben
- context scheppen
1) Contact maken
Het meeste wat je op het podium doet – hoe je vertelt en hoe je overkomt – gaat over contact maken. Een publiek heeft een sterke behoefte aan een spreker die echt aandacht heeft voor hun. Iemand in wie ze zich kunnen herkennen. En die echt contact met ze maakt tijdens het verhaal.
Ook in je inhoud maak je contact: met verhalen en statements die resoneren met de belevingswereld van dit publiek (en niet dat van vorige of volgende week).
2) Intentie hebben
De tweede dimensie van goed sprekerschap is intentie. Hier gaat het om strategie. Veel zakelijke sprekers zijn daarin afhankelijk van anderen in de organisatie. Wat willen we nou eigenlijk van het publiek? En wat is er al aan communicatie waar ik op mee kan liften?
Laat bescheidenheid geen valkuil zijn (Wie ben ik om iets van hun te willen?) want je publiek heeft hier ook behoefte aan. Een publiek wil weten wat je van ze wil én wat jouw doel daarmee is.
“Niet het informeren is het doel, maar de kleine gedragsverandering die ik dankzij jouw verhaal ga vertonen.”
Juist presentaties die duidelijk laten zien wat ze willen, kunnen sympathiek zijn en inhoudelijk waardevol. Zelfs als je alleen waardevolle kennis met me deelt, wil je dat ik daar in de praktijk iets mee doe. Niet het informeren is het doel, maar de kleine gedragsverandering die ik dankzij jouw verhaal ga vertonen.
Belangrijk om te onthouden: je publiek is niet meteen klaar om in jouw intentie mee te gaan, ook al maak je die expliciet duidelijk. Hoe ik dat weet? Nou, anders had je geen reden om hier überhaupt te presenteren. Er valt kennelijk nog iets te winnen…
3) Context scheppen
Die intentie die je hebt betekent iets anders voor jou, dan voor je publiek. Voor hun is het een nieuw idee (in ieder geval nieuw om zich eraan over te geven). Alles wat je naast je intentie in je presentatie vertelt, is bedoeld om je publiek dichter naar je intentie te brengen.
Met de inhoud van je presentatie doe je in feite maar één ding: je schept context rond je intentie voor je publiek. Je plaatst je intentie in hun belevingswereld.
Wat gebeurt er als je publiek van A (vandaag bij de presentatie) naar B (binnenkort, na de gedragsverandering) gaat?
Context is antwoord op een wat-als-vraag, bijvoorbeeld: wat als het doel bereikt wordt? Het zijn verhalen en bewijslast die laten zien wat er in de (belevings)wereld van je publiek kan gaan veranderen als jouw intentie werkelijkheid wordt. Wat hebben zij eraan? Wat gebeurt er als je publiek van punt A (vandaag bij de presentatie) naar punt B (binnenkort, na de gedragsverandering) gaat?
Het gaat om een situatie die er nu nog niet is. Eigenlijk is het vooruitkijken, hardop dromen samen met je publiek. Dat is een beetje storytelling, al is storytelling op zichzelf wel iets groters dan alleen dit.
Als spreker moet je jezelf ontwikkelen in het leveren van context. Dat betekent dat je – als je een onderwerp langere tijd vertegenwoordigt – continu zoekt naar verhalen en bewijslast die in staat zijn om je intentie en het behalen van je doel* tot leven te wekken.
*Aantonen wat er gebeurt als je doel niet bereikt wordt, of de huidige situatie beschrijven is in feite een techniek om hetzelfde te bereiken: inkleuren van intentie en doel.
Begrijpen, bepalen, verzamelen
Deze drie concepten houden de spreker vaker bezig dan alleen tijdens de presentatie op een podium. De beste sprekers (die soms jarenlang over hetzelfde onderwerp praten) spelen het spel continu: publiek begrijpen (Contact), strategie bepalen (Intentie) en materiaal hamsteren (Context).
Wil je jezelf ontwikkelen als spreker, dan kan dat alleen maar door bewust te worden van het volledige speelveld van de skill Spreken en Presenteren, verdeeld in deze drie dimensies. Van jou als spreker vraagt dat best wel wat aan voorbereiding en zelfs continue aandacht. Maar je zal zien dat dit invloed heeft op alles wat je straks op het podium doet: je zelfvertrouwen, hoe je contact maakt met een zaal, en daardoor zelfs hoe je praat en hoe je stem klinkt.
Kijk door de ogen van je publiek
En dan sta je op een dag voor dat publiek, en dan is het binnen 20 minuten of een uur allemaal voorbij. Weet je waarom je applaus zo luid is en de reacties achteraf zo goed? Omdat het publiek precies door dezelfde ogen naar jou keek. En jij hebt keurig (of zelfs met verve) afgevinkt wat zij van jou wilden:
- Contact – Weet je wie wij zijn en heb je echt aandacht voor ons?
- Intentie – Wat wil je van ons en wat is je doel daarmee?
- Context – Hoe ziet onze wereld eruit als we in jouw doel meegaan?
Geniet even van al die aandacht, maar niet te lang! Je hebt mensen aangezet tot nieuw gedrag, so now what…?
Aan de slag met een goede presentatie
De meeste zakelijke sprekers zijn geen sprekers. Ze zijn experts, visionairs, thought leaders, topic owners, het gezicht van. En spreken is (slechts) één van de skills die ze gebruiken. In onze Gym for Communicators maken wij zakelijke sprekers tijdens praktische en toegankelijke trainingen bewust van alle facetten van deze skill – en laten we zien hoe makkelijk het is om hierin te groeien.
Doe mee aan de spannende training Communicators: Creation en loop niet alleen weg met een goede presentatie, maar ook met aangescherpte pitch- en overtuigskills.
Ruben Blom (1984) is oprichter van Rotys. Hij geeft storytellingworkshops en presentatietrainingen voor teams en organisaties – en deelt zijn kennis tijdens keynotes.
